Mikroregion leśnieński położony jest na dnie kopalnego prajeziora. Pod koniec plejstocenu, po ustąpieniu lądolodu, na tym obszarze pozostały bryły martwego lodu. W miarę ocieplania klimatu bryły lodowe topiły się tworząc rozległe prajezioro leśnieńskie. Odpływ wód lodowcowych utrudniony był przez wysoczyznę morenową „wyspy” Brus. Na skutek akumulacji bagiennej utworzyły się w tym rejonie torfy, a także piaski i mułki jeziorne. W takich warunkach powstawała ruda darniowa, która od czasów prehistorycznych była wykorzystywana do wytapiania żelaza w piecach dymarkowych. Ruda darniowa to pospolita kopalina, powszechnie występująca na terenie Polski. Niska zawartość żelaza na poziomie 30-50% sprawia, że współcześnie pozyskiwanie żelaza z rudy darniowej jest nieopłacalne. Jednak to eksploatacja tej kopaliny w prehistorii zmieniła ludzką cywilizację - dostarczyła bowiem materiału do wytwarzania narzędzi znacznie trwalszych, z surowca łatwiej dostępnego niż stosowany wcześniej brąz. Ruda darniowa jest skałą osadową powstającą z wytrącenia uwodnionych tlenków żelaza, które wraz z domieszką koloidalnej krzemionki, frakcji ilastej czy fosforanów spajają okruchy mineralne i szczątki organiczne, tworząc w profilu glebowym różnej wielkości czarnobrunatne bryły lub trudne do przebicia warstwy.
Warunkiem powstania rud darniowych jest dopływ natlenionych wód lub wilgotne środowisko z bezpośrednim dostępem tlenu. Ich tworzeniu sprzyjają tereny podmokłe i bagienne, takie jak podmokłe łąki, zakola rzek i jezior itp., gdzie następuje wytrącanie związków żelazowych i ich osadzanie. Źródłem żelaza dla związków żelazowych niesionych przez wody są: gliny lodowcowe, iły, piaski, piaskowce, żwiry i lessy. Zawierają one minerały żelaza, występujące w postaci związków tlenkowych, wodorotlenkowych, siarczków, siarczanów, węglanów itd. W następstwie zachodzących w wodzie procesów utleniania, hydrolizy i hydratacji, a także adsorpcji jonowymiennej, zachodzącej na powierzchni minerałów ilastych czy działalności mikroorganizmów, uwalniają żelazo ze skał. Jony żelaza są transportowane przez wody podziemne, a następnie, w odpowiednich warunkach geochemicznych, osadzane.
Spory udział w budowie geologicznej okolic Leśna mają torfy. W tym rejonie popularna była eksploatacja torfu na cele opałowe. Liczne miejsca wydobycia tej skały osadowej odnaleźć można na starych mapach. W terenie do dziś widoczne są ślady po eksploatacji torfu w postaci tzw. torfianek czyli dołów potorfowych.
Przynajmniej od połowy XIX w. w dolinie rzeki Niechwaszcz oraz w otoczeniu jezior leśnieńskich systematycznie prowadzone są prace melioracyjne. Miało to duże znaczenie dla gburów w okolicy Leśna i Brus. Zmeliorowane mokradła zamieniono na łąki. Melioracje mają negatywny wpływ na odtwarzanie się rudy darniowej.
Rozmieszczenie rowów melioracyjnych i miejsc eksploatacji torfu wg mapy z 1875 r. w rejonie gry terenowej.
Rozmieszczenie rowów melioracyjnych i miejsc eksploatacji torfu wg mapy z 1937 r. w rejonie gry terenowej .
Tutaj znajduje się mapa obszaru źródliskowego rzeki Niechwaszcz z 1875 r. z siecią rowów melioracyjnych oraz zaznaczonymi miejscami eksploatacji torfu.
Tutaj znajduje się mapa obszaru źródliskowego rzeki Niechwaszcz z 1937 r. z siecią rowów melioracyjnych oraz zaznaczonymi miejscami eksploatacji torfu.